Muslim Port Haber Merkezi
Amerika'nın dün ilan ettiği 72 saatlik ateşkes gece yarısı itibarıyla yürürlüğe girerken ara sıra Hartum'un farklı bölgelerinden silah sesleri geldiği belirtildi.
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) yaptığı açıklamada, karşı tarafın ateşkes şartlarına uymadığını ve uçaklarının Hartum semalarında uçtuğunu belirterek, ateşkese bağlı olduklarını aktardı.
Ordu güçlerinin mevzilerine topçu atışına devam ettiğini bildiren HDK, bunun ateşkesin ve uygulanması gereken şartların açık ihlali olduğunun altını çizdi.
Çatışmaların ordu genel komutanlığı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı gibi kritik noktalarda yoğun olduğu söyleniyor.
Özellikle de Hartum'un batısında Umdurman bölgesindeki çatışmaların sürdüğü ifade ediliyor.
Yerel sakinler, çarşılar, mağazalar ve dükkanlarda yağma, hırsızlık ve bazı bölgelerde gasp vakalarının yaşandığını belirtiyor. Fırınların önünde uzun kuyruklar oluşturan halk, marketlerden ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor.
İnsanlar başkentten kaçıyor
Türkiye'nin Hartum Büyükelçiliğinin tahliye programı kapsamında bugün Afrika Caddesi'ndeki otelin önünden 5. tahliye kafilesi gönderilecek.
Türkiye 13 otobüsle 640 kişiyi karayoluyla tahliye etti. 500 kişinin daha tahliye edilmesi bekleniyor. Türkiye’nin tahliyesinde Azerbaycan, Japonya, Çin, Meksika ve Yemen vatandaşları da yer aldı.
Türkiye'nin Hartum Büyükelçiliği sosyal medya hesabından hafta sonu yapılan açıklamada Türk vatandaşlarının tahliye için üç noktada toplanması istendi; daha sonraki açıklamada ise toplanma noktalarından biri yakınında "şiddetli patlamalar" meydana geldiği belirtilerek "Vatandaşlarımızın Büyükelçiliğimizce yeni bir duyuru yapılmadan toplanma merkezlerine intikal etmemeleri ve kapalı mekanlarda kalmaları önemle duyurulur" denildi.
Başkent Hartum'dan çıkmak isteyenler, Sittin, Medeni gibi caddelerde dizilmiş otobüs ve minibüslerle çatışmalardan kaçıyor.
İnsanlar, ülke içinde çoğunlukla güneydeki Vad Medeni, Sinnar, Demazin şehirlerine ve Beyaz Nil eyaletine ya da doğudaki Gadarif, Kesela ve Port Sudan'a ya da kuzeydeki, Atbara, Şendi, Halfa, Dungula'ya gidiyor.
Ülke dışına çıkmak isteyenler ise kuzeyden Mısır'a, doğudan Etiyopya'ya ve denizle Suudi Arabistan'a veya güneyden Güney Sudan'a intikal ediyor.
Yabancı ülkeler ve BM Sudan'da tahliye operasyonlarına devam ediyor
ABD, İngiltere, Kanada ve Fransa dahil birçok yabancı ülke Sudan’ın başkenti Hartum’da bulunan diplomatlarını ve ailelerini ülkeden tahliye ettiğini duyurdu. Birleşmiş Milletler de yüzlerce personelini ve ailelerini ülkeden çıkardığını açıkladı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Sudan'daki şiddetin "büyük bir felakete neden olduğunu ve bunun tüm bölgeye yayılabileceği" uyarısında bulundu.
Ateşkes çağrısı yapan Guterres, sağlık merkezleri de dahil olmak üzere "ayrım gözetmeksizin sivillerin de bulunduğu alanların bombalanmasını" kınadı ve tarafları " insani yardım operasyonlarının sürmesi için nüfusun yoğun olduğu yerlerde çatışmalara son vermeleri" çağrısı yaptı.
10 bine yakın mültecinin Güney Sudan'a geçtiği, pek çok kişinin de diğer komşu ülkelere göç ettiği açıklamaları geliyor.
BBC'ye konuşan diplomatik kaynaklar 1100'den fazla AB vatandaşının Sudan'dan tahliye edildiğini duyurdu.
Fransa Savunma ve Dışişleri Bakanlıkları tarafından yapılan ortak açıklamada, Hartum’da başlayan tahliye operasyonunun devam ettiği ifade edildi.
Aralarında Fransız ve diğer Avrupa, Afrika ve Asya ülkelerinin vatandaşlarının da yer aldığı toplamda 500'e yakın kişinin şimdiye kadar tahliye edildiği ifade edildi.
Fransa’nın tahliye uçağında Hollanda vatandaşları da yer aldı.
Almanya ordusu tarafından yapılan açıklamada da ilk üç tahliye uçağı, 101 kişiyle ülkeyi terk etti.
Geçen hafta Sudan’da iki karşıt silahlı gücün arasında çatışmalar meydana geldi.
Ülkenin resmi ordusu ile Hızlı Destek Birlikleri adındaki paramiliter güçler arasında yaşanan çatışmalarda başkentte büyük patlamalar meydana geldi; yüzlerce kişi öldü, binlerce kişi ise yaralandı.
Amerika Büyükelçiliği kapatıldı
Amerikan yetkililer kapatma operasyonunun “hızlı ve sorunsuz” bir şekilde gerçekleştirildiğini söyledi.
Üç Chinook helikopterinin ABD Büyükelçiliği yakınlarına indiği Pazar günkü operasyonla yaklaşık 100 kişinin tahliye edildiği bildirildi.
İngiliz diplomatların tahliyesini ise İngiltere Başbakanı Rishi Sunak açıkladı. Sunak operasyonun "karışık ancak hızlı" olduğunu belirtti.
Sunak, ülkede kalan İngilizlerin tahliyeleri için de çalışmaların sürdüğünü dile getirdi. İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, destekleri için Fransa ve ABD’ye teşekkür etti.
Amerika Başkanı Joe Biden, yaptığı açıklamada, “Verdiğim emirle birlikte, ABD ordusu Hartum’daki hümümet personelini ülkeden çıkarmak için operasyona başladı” dedi.
Amerikan Korgeneral Douglas Sims, 100’den fazla Amerikan askerinin Cibuti’deki ABD üssünden ilk olarak Etiyopya’ya, ardından da Sudan’a uçtuğunu; bir saatten kısa bir sürede operasyonun tamamlandığını belirtti.
Biden, “operasyonda oynadıkları kritik rol için” Cibuti, Etiyopya ve Suudi Arabistan’a teşekkür etti.
Hartum’daki ABD Büyükelçiliği de operasyonun ardından kapatıldı.
ABD hükümeti, Sudan’daki vatandaşlarına konsolosluk hizmeti veremeyeceği gibi, bu kişilerin tahliyesi için de yeterli güvenli ortamın henüz oluşmadığını söyledi.
Geçen haftadan bu yana şiddet olaylarının yoğun bir şekilde yaşandığı Sudan’ın başkentinde, Cumartesi günü 150 yabancı ülke vatandaşı da Suudi Arabistan’ın Cidde limanına tahliye edildi. Bu kişilerin büyük çoğunluğu Körfez ülkelerinden diplomatlar ve uluslararası yetkililerdi. Aralarında aynı zamanda Mısır, Pakistan ve Kanadalı kişiler de vardı.
Sudan’da henüz duyurulmuş resmi bir ateşkes yok.
Çatışmaların arka planı
Başkent Hartum'da 15 Nisan'da her iki tarafın liderleri arasında Sudan'ın nasıl yönetilmesi gerektiği ve ve sivil yönetime geçiş süreci konusunda çıkan anlaşmazlıkların ardından sokak çatışmaları patlak verdi.
Ordu ile HDK arasında "HDK'nin tamamen orduya katılmasını" öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
Ana anlaşmazlık noktalarından biri, 100 bin kişilik RSF'yi orduya dahil etme planları ve daha sonra yeni gücü kimin yöneteceği.
Çatışmalar, RSF üyelerinin ülke çapında yeniden konuşlandırılması nedeniyle günlerce süren gerilimin ardından başladı. Ordu bu adımı bir tehdit olarak görüyordu.
General Abdulfettah el-Burhan, silahlı kuvvetlerin başı ve fiilen ülkenin devlet başkanı.
Hızlı Destek Güçleri’nin (RSF) lideri, daha çok ‘Hemedti’ olarak bilinien General Mohamed Hamdan Dagalo ise onun yardımcısı.
Sudan Dışişleri Bakanlığı, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın, orduyla çatışan HDK'nin feshedilmesi ve devlete karşı isyancı güç ilan edilmesi kararı aldığını, bu esasa göre davranılacağını bildirmişti.
Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA)Hartum ve diğer şehirlerde 15 Nisan'dan bu yana çatışmalarda 427 kişinin hayatını kaybettiğini, 3 bin 700 kişinin de yaralandığını duyurdu.
