Muslim Port Haber Merkezi | Oğuzhan Çördük - Londra
Bir grup Uygur ve sürgündeki Doğu Türkistan hükümeti yetkilileri, New York'taki Birleşmiş Milletler karargahı önünde protesto gösterisi düzenledi. Uygur topluluğundan protestocular, Birleşmiş Milletler 'in, Çin'in Müslüman azınlığa karşı devam eden bir soykırımla ilgili raporunu yayınlamasını talep etti ve dünya kuruluşunu Pekin'in raporu bastırmasına izin vermekle suçladı.
BM merkezinin önünde kamp kuruldu. Manhattan'ın merkezinde toplanan protestocular, raporun yayınlanmasını ve Doğu Türkistan'ın bağımsız bir devlet olarak tanınmasını talep eden pankartlar taşıdı.
'Çin hükümetinin soykırımdan sıyrıldığını görüyorsunuz'
Sürgündeki Doğu Türkistan Sürgün Hükümeti'nden Başbakan Salih Hüdayar Middle East Eye'a verdiği demeçte, 'Birçok yönden BM'nin buna karşı geri adım atmaması hatta önemli bir açıklama yapmaması BM'nin suç ortaklığını gösteriyor' dedi.
Doğu Türkistan Sürgün Hükümeti (ETGE), 2004 yılında sürgündeki resmi bir hükümet olarak Washington DC'de kuruldu. Ve Çin'in kuzeybatısında resmi olarak Doğu Türkistan Uygur Özerk Bölgesi olarak bilinen bağımsız bir devlet için çalışmalar yürütüyor. Uygur ve Doğu Türkistan diasporasından çok sayıda kuruluşu temsil ediyor. Hüdayar, yaşadıklarının "sömürgeleştirme, asimilasyon ve soykırım" olduğunu söyledi.
Doğu Türkistan Hükümeti'nin talep ettiği bölge ise, Amerika tarafından tanınmıyor. Ancak Washington, Çin'in Uygurlara ve diğer etnik azınlıklara yönelik tutumunu sürekli eleştiriyor dahası bunu 2021'de soykırım olarak nitelendirdi.
Doğu Türkistan üzerine ortaya konan raporlar, son birkaç yılda yaklaşık bir milyon Uygur'un gözaltına alındığını gösteriyor. İslami ilkelere bağlılık gösteren Uygurlar, namaz kılma ve oruç tutmada zorluklar yaşıyor. Sakal bırakmalarına izin verilmezken bölgeye zorla alkollü içecekler gönderiliyor.
Birlemiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, bu yıl mayıs ayında Çin'i ziyaret etti. Ancak şimdiye kadar 12 milyon Uygur'un yaşadığı Doğu Türkistan'daki durum hakkında herhangi bir rapor yayınlanmadı.
Hüdayar, BM'nin raporun Bachelet'in 31 Ağustos 2022'de sona erecek olan görev süresi sona ermeden açıklanacağına dair güvence verdiğini söyledi. ETGE, BM'yi hiçbir zaman gerçekleşmeyen kapsamlı bir soruşturma için zorluyordu.
Geçen hafta Reuters, Çin hükümetinin raporun yayınlanmasını engellemesi için BM'ye baskı uyguladığını bildirdi.
Doğu Türkistan Hükümeti, çeşitli 'siyasi nedenlerle' ABD'nin ve diğer ülkelerin bile BM'de konunun arkasında durmak istemediğini söylüyor.
Hüdayar, Çin'in batısında doğdu ve yedi yaşındayken ailesiyle birlikte siyasi bir mülteci olarak kaçtı. Oklahoma eyaletine yerleşti. ABD ordusunda kısa bir süre görev yaptı. Sincan'daki akrabalarıyla en son 2017'de görüştüğünü aktardı.
ABD hükümetinin Uygur meselelerinde harekete geçmesi için lobi yapan Doğu Türkistan Ulusal Uyanış Hareketi'nin kurulmasına yardım etti. Donald Trump'ın başkanlığı döneminde, 2020'de Uygur İnsan Hakları Politikası Yasası'nı geçirdiler.
Komünist Çin yönetimini BM'nin Soykırım Sözleşmesi'nde yer alan her şeyi yaptığını belirten Hüdayar, "Bu hızla, yaşananlar bu şekilde devam ederse önümüzdeki on yıllarda halkımızın var olması bile mümkün olmayacak" dedi.
