Suriye'nin İdlib kentinde, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne mensup askerlerin şehit olduğu saldırının ardından Ankara, "NATO'dan somut adımlar bekliyoruz" açıklamasını yaptı.
Peki ittifak, üyesi Türkiye'nin askeri varlığının Suriye'de hedef alınması karşısında 5'inci maddeyi işletebilir mi? Anlaşma ne diyor?
Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5'inci maddesi şöyle:
_"Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldırı olursa BM Yasası'nın 51. Maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan taraf ya da taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. _
_Böylesi herhangi bir saldırı ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir."
Antlaşmanın 6'ıncı maddesinde ise olası müdahalenin, saldırının meydana geldiği bölgeye işaret edilerek hangi koşullarda mümkün olduğu açıklanıyor:
"Madde 5 açısından, taraflardan bir ya da daha çoğuna karşı silahlı saldırı, aşağıdakileri de kapsar: - Tarafların Avrupa ya da Kuzey Amerika'daki topraklarına, Fransa'nın Cezayir bölgesine, Türkiye topraklarına veya taraflardan herhangi birinin egemenliği altında olan ve Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer alan adalara yapılan silahlı saldırı; - Bu topraklarda ya da bu toprakların üzerindeki hava sahasında bulunan, ya da Antlaşma'nın yürürlüğe girdiği tarihte taraflardan herhangi birinin işgal kuvvetlerinin üslenmiş bulunduğu herhangi bir Avrupa toprağında veya Akdeniz'de, ya da Yengeç Dönencesi'nin kuzeyindeki Kuzey Atlantik bölgesinde bulunan tarafların herhangi birine ait kuvvetlere, gemilere, ya da uçaklara yapılan silahlı saldırı."
'Hava Savunması Dahil Destek Veriyoruz'
NATO, Türkiye'nin Suriye'deki durumun değerlendirilmesi talebi çerçevesinde bugün Belçika'nın başkenti Brüksel'de olağanüstü toplandı.
Toplantı sonrası basına açıklamalarda bulunan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "NATO müttefikleri Türk askerlerinin şehit olmasıyla ilgili olarak en derin taziye dileklerini sunmuştur ve Türkiye ile tam dayanışma içinde olduklarını ifade etmiştir. Türkiye çok değerli bir NATO müttefikidir" ifadelerini kullandı.
Rusya ve Suriye'ye çağrıda bulunan Stoltenberg, "Rusya ve Esad rejimine saldırıları durdurma ve uluslararası hukuka uyma çağrısı yapıyoruz. Çünkü sivillerin hedef alındığını görüyoruz. Suriye ve Rusya'yı, Suriye'deki çatışmalara barışçıl bir çözüm bulma konusunda Birleşmiş Milletler liderliğindeki çabalara tam olarak katılmaya çağırıyoruz. Türkiye bu çatışmalardan en fazla etkilenen NATO üyesidir. Türkiye ile NATO arasında iletişim yolları açık olacaktır" dedi.
NATO'nun hava savunması dahil Türkiye'ye destek verdiğini söyleyen Stoltenberg, "NATO olarak pratikte de destek olmaya devam edeceğiz. Müttefikler, Türkiye için daha fazla ne yapılabileceğine bakıyor" diye konuştu.
Türkiye, 4. Madddeyi İşletmişti
İdlib'te dün düzenlenen ve 33 Türk askerinin şehit olması sonrası Türkiye, 4. madde doğrultusunda NATO’ya olağanüstü toplantı çağrısı yapmıştı.
NATO'nun Kuzey Atlantik Anlaşması'nın 4. maddesi uyarınca bir müttefik toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğünde, tüm müttefiklerle danışma talebinde bulunabiliyor. Bu madde, taraflardan herhangi birisinin saldırıya uğraması halinde olağanüstü toplantıya çağırma yetkisi tanıyor.
