Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yeni yayınlanan verilere göre, toplam küresel askeri harcamalar 2021 yılında binde 7 oranında artarak, 2 trilyon 113 milyar dolara yükseldi. 2021 yılında en çok askeri harcama yapan ülkeler Amerika, Çin, Hindistan, İngiltere ve Rusya oldu. Bu beş ülkenin yaptığı askeri harcamalar, küresel toplamın yüzde 62'sini oluşturuyor.
Askeri harcamalar Corona virüsü pandemisinin ikinci yılında rekor kırdı
SIRPI raporuna göre küresel askeri harcamalar 2021 yılında da artmaya devam ederek, 2 trilyon doları aştı ve tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. 2021, küresel askeri harcamaların art arda yükseldiği yedinci yıl oldu.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah İmalatı Programı'ndan kıdemli araştırmacı Dr. Diego Lopes da Silva, "COVID-19 pandemisinin neden olduğu ekonomik sorunların içinde bile küresel askeri harcamalar rekor seviyeye yükseldi. Enflasyon nedeniyle büyüme hızında yavaşlama kaydedildi. Ancak askeri harcamalar yüzde 6,1 oranında arttı" dedi.
2021 yılında hızlı ekonomik toparlanmanın sonucu olarak küresel askeri yük, yani küresel gayrisafi yurtiçi hasılanın parçası olan küresel askeri harcamalar, 0,1 puan geriledi. 2020 yılında yüzde 2,3 olan harcamalar 2021'de yüzde 2,2 olarak gerçekleşti.
Amerika askeri araştırma ve geliştirmeye odaklanıyor
Amerika'nın 2021 yılındaki askeri harcamaları 801 milyar dolar tuttu. Bu tutar, 2020 yılında yapılan harcamaların yüzde 1,4 altında. Amerika'nın askeri harcama yükü 2020 yılında gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 3,7'sini oluştururken, bu oran 2021 yılında yüzde 3,5'e geriledi.
Amerika'nın askeri araştırma ve geliştirmeye ayırdığı fon miktarı 2012-2021 yılları arasında yüzde 24 arttı. Silah tedariki fonlarıysa aynı süre zarfında yüzde 6,4 azaldı. 2021 yılında hem askeri araştırma ve geliştirme hem de silah tedarikinde azalma kaydedildi. Askeri araştırma ve geliştirmedeki harcamalar yüzde 1,2 oranında azalırken silah tedariki için yapılan harcamalar yüzde 5,4 oranında geriledi.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah İmalatı Programı'ndan araştırmacı Alexandra Marksteiner, "2012-2021 yılları arasında araştırma ve geliştirme harcamalarındaki artış, Amerika'nın yeni nesil teknolojilere daha fazla odaklandığına işaret ediyor. Amerikan hükümeti, Amerika'nın askeri teknolojideki üstünlüğünü stratejik rakipler karşısında koruma gerekliliğini tekrar tekrar vurguluyor" dedi.
Rusya savaş öncesinde askeri bütçesini arttırdı
Rapora göre Ukrayna sınırındaki asker yığınağını yoğunlaştırdığı dönemde Rusya, 2021 yılında askeri harcamalarını yüzde 2,9 oranında arttırarak, 65 milyar 900 milyon dolara yükseltti. 2021, Rus ekonomisinin art arda büyüdüğü üçüncü yıl oldu. Rusya'nın askeri harcamaları 2021 yılında gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 4,1'ine yükseldi.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah İmalatı Programı Direktörü Lucie Béraud-Sudreau, "Yüksek petrol ve doğalgaz geliri, Rusya'nın 2021 yılında askeri harcamalarını arttırmasına yardım etti. Rusya'nın askeri harcamaları 2016-2019 yılları arasında, düşük enerji fiyatları ve 2014 yılında Kırım'ı ilhak etmesi nedeniyle uygulanan yaptırımlar nedeniyle azalmıştı" dedi.
Rusya'nın toplam askeri harcamalarının dörtte üçünü oluşturan ve işletme maliyetleriyle silah tedariki fonlarını içeren "ulusal savunma" bütçesi, yıl içinde arttırıldı. Nihai miktar 48 milyar 400 milyon olarak kaydedildi. Bu miktar, 2020 yılı sonunda oluşturulan bütçeden yüzde 14 daha yüksekti.
Ukrayna, Rusya'ya karşı savunmasını güçlendirirken, askeri harcamalarını Kırım'ın ilhak edildiği 2014 yılından bu yana yüzde 72 oranında arttırdı. Harcamalar 2021 yılında gerileyerek 5 milyar 900 milyon dolara indi ancak yine de Ukrayna'nın gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 3,2'sini oluşturdu.
Uzakdoğu ve Okyanusya'da büyük ülkeler harcamaları arttırdı
Amerika'dan sonra dünyada en çok askeri harcama yapan ikinci ülke olan Çin, 2021 yılında askeri harcamalara tahmini olarak 293 milyar dolar ayırdı. Bu miktar, 2020 yılına oranla yüzde 4,7'lik artışa denk geliyor. Çin'in askeri harcamaları son 27 yıldır art arda yükseliyor. Çin'in 2021 yılındaki bütçesi, 14'üncü Beş Yıllık Plan'ın birincisiydi. Son beş yıllık planın süresi 2025 yılında doluyor.
Japonya hükümeti, 2021 yılı bütçesini onayladıktan sonra askeri harcamalara 7 milyar dolar daha ekledi. Bunun sonucu olarak harcamalar yüzde 7,3 oranında arttı ve 2021'de 54 milyar 100 milyon dolara yükseldi. Bu miktar, 1972 yılından bu yana en yüksek yıllık artışa işaret ediyor. Avustralya da 2021 yılında askeri harcamaları yüzde 4 oranında arttırdı ve 31 milyar 800 milyon dolara yükseltti.
SIPRI'den kıdemli araştırmacı Dr. Nan Tian, "Çin'in Güney ve Doğu Çin denizlerinde giderek artan nüfuzu, Avustralya ve Japonya gibi ülkelerin askeri harcamalarını arttırmasının en önemli nedenlerinden biri haline geldi. Bunun bir örneği; Avustralya, İngiltere ve Amerika arasında varılan AUKUS üçlü güvenlik anlaşması. Anlaşma uyarınca Avustralya'ya 128 milyar dolar tutarında sekiz nükleer denizaltı tedarik edilmesi öngörülüyor" dedi.
Başka ülkeler de askeri harcamalarını arttırdı
İran'ın askeri bütçesi 2021 yılında dört yıl aradan sonra ilk kez arttı ve 26 milyar 600 milyon dolara yükseldi. İslam Devrim Muhafızları'na ayrılan fonlar 2021 yılında 2020'ye kıyasla yüzde 14 oranında arttı ve toplam askeri harcamaların yüzde 34'ünü oluşturdu.
NATO'nun sekiz Avrupalı üyesiyse ittifakın gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2'sinin askeri harcamalara ayrılması hedefine 2021'de ulaştı. 2020 yılında bu hedefe ulaşan ülke sayısı dokuz, 2014'teyse altıydı.
Nijerya, 2021 yılında askeri harcamalarını yüzde 56 oranında arttırdı ve 4 buçuk milyar dolara yükseltti. Bu artış, aşırıcılık ve ayrılıkçıların ayaklanmaları gibi güvenliği tehdit eden şiddet içerikli eylemlere yanıt olarak kaydedildi.
Orta ve Batı Avrupa'da en çok askeri harcama yapan üçüncü ülke olan Almanya, 2021 yılında orduya 56 milyar dolar harcadı. Bu miktar, Almanya'nın gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 1,3'üne denk geliyor. Almanya'nın askeri harcamaları 2020 yılına kıyasla enflasyon nedeniyle yüzde 1,4 oranında azaldı.
2021'de askeri harcamalara 11 milyar 600 milyon dolar ayıran Katar, Ortadoğu'da orduya en çok harcama yapan beşinci ülke oldu. Katar'ın 2021 yılındaki askeri harcamaları, harcama verilerini açıkladığı son yıl olan 2010'a kıyasla yüzde 434 daha yüksekti.
Hindistan ise 76 milyar 600 milyon dolarlık askeri harcamayla üçüncü sırayı aldı. Bu miktar, 2020'deki harcamalara kıyasla binde 9'luk, 2012'ye kıyaslaysa yüzde 33'lük artışa işaret ediyor.
Hindistan'ın ülke içindeki silah sanayisini güçlendirme girişiminin bir parçası olarak 2021 yılı askeri bütçesinin yüzde 64'ü, Hint malı silahlar için ayrıldı.
voa türkçe
