Muslim Port Haber Merkezi | Büşra Zehra Çamdalı
İsrailliler, kuşatma altındaki Gazze Şeridi'nin etrafına 50 kilometre uzunluğunda demir bir duvar ördü. Bu duvarı, Gazze'den gelen tehditleri tespit etmek için sensörler, radarlar ve kameralarla donattı. İşgalci devlet bununla da yetinmemiş, savaşçıların tünellerden İsrail yerleşimlerine sızmasını engellemek için Gazze sınırı boyunca yerin 9 metre derinliğinde betondan bir kale inşa etmişti.
Tüm bu yetersizliklere ve devasa ekipmanlara rağmen bu sürpriz saldırı, havadan ve surların üzerinden; ucuz insansız hava araçları, makineli tüfek monte edilmiş ve her paraşütte yalnızca iki asker taşıyan basit hava paraşütleri, yoğunlukları nedeniyle gökten inen bir “tufana” benzeyen kısa menzilli "Rajum" füzeleri kullanılarak gerçekleşti. Kassam Tugayları savaşçılarının kullandığı bu basit araçlar, yıllık 23 milyar doları aşan bütçesiyle, dünyanın en çok harcama yapan ordularından biri olarak kabul edilen İsrail işgal ordusunun teknolojik avantajını aşmaya olanak sağladı. İşgal ordusu, -bu üstün finansal gücünün yanında- dünyadaki en modern Amerikan silahlarının yanı sıra Demir Kubbe sistemi ve uzun menzilli “David's Sling” sistemine de sahip. Yıllık 3,8 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilen ABD yardımını alması, işgal ordusunun Orta Doğu'daki rakiplerine karşı askeri üstünlüğe sahip olmasını sağlıyor. Bu yeteneklerinin, İsrail’e, düşman askerî bir ittifak içindeki bir veya birkaç ülkeye karşı durabilme imkanı sağlaması gerekiyordu. Ancak işgal ordusu, sayı ve teçhizat açısından kendisine eşit olmayan Hamas güçleri karşısında eli kolu bağlı kaldı. (1)(2)
İmkansız zaafiyet
Bu savaşta, Kassam savaşçılarının sahip olduğu silah ve taktikler arasında yer alan “insansız hava araçları” güç denklemini tamamen değiştirdi. Hamas saldırısının büyük kısmını füzeler, planörler ve kara kuvvetleri oluştursa da, esas olarak “aldatma ve şaşırtma unsurlarına” dayanan bu saldırı, Hamas'ın açık bir ilerleme kaydetmesini ve dünyada türünün en gelişmiş ve güçlendirilmiş tanklarından biri olan Merkava tanklarını yok etmesini sağlayan insansız hava araçları olmasaydı başarıya ulaşamazdı. Ancak insansız hava araçları sadece Merkava'yı yok etmekle kalmadı, aynı zamanda Mescid-i Aksa Tufanı Operasyonu'nun başlatılmasında da “şifre” oldu. (3)
Operasyon gerçekleştirilmeden önce Gazze'den herhangi bir saldırıyı imkansız hale getiren bir takım zorluklar vardı. Deniz üzerinden sızmak teorik olarak mümkün değildi. Çünkü bu, -işgal güçlerinin dayattığı sansür ve kuşatma altında- sonuçları hesaplanmamış bir maceradır. Karaya gelince, her birkaç kilometrede bir, yoğun bir şekilde güçlendirilmiş koruma ve iletişim kuleleri ile yüz tanıma teknolojisiyle donatılmış gelişmiş kameraların kestiği demir bir duvar var. Duvarların arkasında ise, işgal altında tutulan güney İsrail'i füze saldırılarından veya olası herhangi bir kara saldırısından koruyan gizli hava savunma sistemleri bulunmaktadır. (4)
Ancak İşgalci İsrail, direnişin bütün bu tahkimatları aşmanın bir yolunu bulması karşısında şaşırıp kaldı. Direniş, başlangıçta, Gazze Şeridi'ne bitişik çeşitli İsrail işgal yerleşimlerine doğru, sayısı yaklaşık beş bin rokete ulaşan ağır bir roket yağmuru başlattı. Ki, Demir Kubbe onları engellemekle meşgul olacaktı. Ayrıca İsrail ordusunun, -gökyüzünü kaplayan yoğun duman nedeniyle- dikkatini Kassam’ın insansız hava araçlarından uzaklaştırması da gerekiyordu. Bu arada, insansız hava araçları, Hamas tarafından titizlikle belirlenen gözetleme kulelerini ve iletişim merkezlerini hedef alarak, sınır savunmasının ilk hattını temsil eden bu gelişmiş sistemlere zarar verdi ve devre dışı bıraktı. Bunu -İsrail henüz operasyonun boyutunu fark etmeden- paraşüt kuvvetlerinin yanı sıra traktörler, araçlar ve motosikletlerden oluşan kara kuvvetleri grubu izledi. Hamas askerîi medyası tarafından yayınlanan başka bir videoda, direniş savaşçılarının bir İsrail askerî üssüne saldırmak ve bu üssün kontrolünü ele geçirmek için de insansız hava araçlarını kullandığını ortaya koyuyor.(5)
Hamas’ın dronları ve Ukrayna savaşı taktikleri
Belki, -bazı liderlerinin belirttiği gibi- birkaç saat içinde bu kadar büyük bir başarıyı Hamas'ın kendisi de beklemiyordu. Ancak İsrail gazetesi Haaretz, İsrail Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nün (INSS) direktörünün sözlerinden alıntı ile olanlara ilişkin bir açıklama yaparak, “Dronlarla ile ilgili sorunun, radar tarafından tespit edilmesinin zor olması olduğunu ve mevcut hava savunma sistemlerinin bunlarla başa çıkmasının da zor olduğunu” ifade etti. İsrail'in halihazırda insansız hava araçlarıyla mücadeleye yönelik sistemleri olmasına rağmen bu geniş alanlar için koruma sağlayamıyor. Haaretz'e göre droneları düşürmenin tek yolu onların aklını karıştırmak ve operatörleriyle arasındaki iletişimi kesmektir.(6)
Hamas'ın son zamanlardaki taktikleri Ukrayna savaşında ortaya çıkan taktiklere benziyor. Güçlü ve yoğun uçaksavar ve füzesavar savunmalarının yanı sıra, kara kuvvetlerinin delemeyeceği güçlü tahkimatların varlığı, radarlarda izi düşük olan bu dronlara olan ihtiyacı ortaya çıkardı. Bu "küçük ölüm parçaları", yoğun bir askerî varlığın ve dünyanın en gelişmiş hava savunma sistemlerinin mevcut olduğu bu alanlar için en etkili alternatifti. Bunun, Rusya'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev'in kontrolünü ele geçirmeye çalışırken İran’ın Şahid tipi intihar insansız hava araçlarından oluşan bir ordu kullanmasının yanı sıra; Ukrayna'nın da Rusya’nın kontrolü altındaki topraklarda insansız hava araçları kullanarak başlattığı ve Rus gemilerini, sahalarını ve hayatî tesislerini hedef alabildiği saldırıdan daha net bir kanıtı yok.
Rusya, insansız hava araçlarını hedeflerinden saptırmak veya uzaklaştırmak amacıyla dalga karıştırma sistemine dayalı bir kalkan geliştirdiği gibi, cep telefonlarında bölge sakinlerinin insansız hava araçlarının uçuşları konusunda orduya haber vermesine ve uyarmasına olanak tanıyan bir uygulama da geliştirdi. Buna karşın İsrail ise insansız hava aracı tehdidiyle ciddi bir şekilde baş edemedi. İşgal güçleri, 2014 yılındaki “Kudüs Duvarları” savaşı sırasında, direnişin, İsrail Savunma Bakanlığı binasının üzerinde uçan “Ebabil 1” isimli insansız hava aracını düşürmüştü. Söz konusu dron işgal ordusunun kafasını karıştıran bir sürprizle tüm bariyerleri aşmayı başarmıştı. İşgal güçleri her ne kadar bu insansız hava aracını vurmayı başarsa da, Gazze Şeridi'nden sızıp kısa sürede hedefine ulaşması karşısında şaşkına dönmüştü.(7)
İsrail bu yıl Beyt Hanun askeri geçiş noktasında ona yakın insansız hava aracıyla karşı karşıya kaldığını duyurdu. Fakat işgal güçleri, söz konusu bölgeye yönelik insansız hava araçlarının uçuşunun yoğunlaştırılmasının, "Aksa Tufanı" saldırısını planlamak için yapılan gizli hazırlıkların bir parçası olduğunu fark edemedi. Bu durum, askerî medyanın o bölgeye yapılan saldırıyla ilgili yayınladığı kayıtlarla da doğrulanıyor. Askerî uzmanlar -İsrail'in ileri teknolojisine rağmen- insansız hava araçlarına karşı şu ana kadar çok sınırlı seçeneklerin bulunduğunu söylüyor. Çünkü hava savunma sistemlerinin kusurlarından biri de alçak irtifa hedeflerini tespit edememeleridir. Makineli tüfeklerin ateşlendikleri yönler de sınırlıdır ve gece, sis ve fırtınalarda artan mesafe ve sınırlı görüş süreleri nedeniyle isabetliliğini kaybederler. Uçakları devre dışı bırakmak ve düşürmek amacıyla elektronik devreleri ısıtmayı amaçlayan lazer teknolojisi için de aynı durum söz konusudur. (8)(9)
Hamas’ın dronları ve güç denkleminin alt üst olması
Neredeyse tüm modern orduların insansız hava araçlarına karşı koyma konusunda eksiklikleri vardır. Uçaksavar füzeleri ucuz cihazlarda kullanılamayacak kadar pahalıdır ve çoğu askerî üs, -her biri maliyeti 100 ile 500 dolar arasında değişen- bir insansız hava aracı filosunun tamamını yok etmeye yetecek kadar füzeye sahip değildir. İbranî gazetesi "Yedioth Ahronoth"un yayımladığı habere göre, "David's Sling" sisteminden çıkan her bir önleyici füzenin maliyeti yaklaşık bir milyon dolar. Son savaşın maliyetini artıran şey ise Hamas'ın -savaşın tüm cephelerinde toplam- 35 tane "Zevarî" intihar uçaklarından oluşan bir filo uçurması. Söz konusu İHA adını 2016 yılında Tunus'un Safakes kentinde evinin önünde öldürülen Hamas'ın askeri kanadındaki Tunuslu lider Mühendis Muhammed El-Zevarî'den almıştır. (10) (11) Kassam Tugayları'na bağlı askerî medyanın yayımladığı bilgilere göre, direnişin son nesil insansız hava araçlarından biri olarak kabul edilen "Zevarî", ilk başta sadece bir keşif uçağıyken, daha sonra patlayıcı başlık taşıyabilecek ve hedeflerini dikkatli bir şekilde vurabilecek hale geldi.Haaretz gazetesi daha öncesinde bunu, İsrail’in 2008'den bu yana işgal ordusunda görev yapan Skylark insansız hava aracına benzetmişti; çünkü her iki uçak da küçük boyutları ve düşük termal izeriyle öne çıkıyor ve bu da onların tespit edilmeden hedefe yaklaşmasını sağlıyor. (12) (13)
Zevarî'nin yanı sıra Kassam'ın başka "Şehab" ve "Ebabil" insansız hava araçları da bulunuyor. Ebabil, 2021'de Seyfül Kudüs savaşında, kuzey Gazze kıyısı açıklarında 100 kilometre uzaklıkta açık denizde bulunan İsrail gaz platformlarını hedef almayı başardı. Aynı zamanda Gazze Şeridi'nin eteklerindeki İsrail askerî birliklerini de hedef aldı.
Direniş, görevleri keşif ve saldırı arasında değişen bu uçakların üç modeline sahip. Hamas daha önce de uçaklarından birinin Gazze Şeridi sınırlarından çok uzakta uçtuğunu gösteren bir video yayınlamış ve İsrail işgal ordusuna açık bir meydan okuma olarak, İsrail savunması tarafından fark edilmeden güvenli bir şekilde saklandıkları yere dönmeden önce istihbarat bilgisi toplamak amacıyla işgal altındaki toprakların geniş alanlarını fotoğraflamıştı. (14)
İsrail’in, insansız hava araçları alanında önde gelen ülkelerden biri olması ironik bir durumdur. İsrail ile yapılan insansız hava aracı anlaşmaları, işgalci ülkenin yıllık silah ihracat anlaşmalarının dörtte birini oluşturur. Hamas'ın sahip olduğu yalnızca üç tip insansız hava aracının aksine, İsrail'in dünya çapında yüksek talep gören birçok türü vardır; bunların en ünlüleri istihbarî Hermes 450, saldırgan Heron, çok hedefli Eitan, küçük boyutlu Skylark ve diğerleri. (15)Ancak ne teknik üstünlük ne de uluslararası destek, işgalci devlete Hamas'ın basit askerî cephaneliğine veya kuzeydeki Lübnan Hizbullahı'ndan gelen tehditlere karşı yeterli koruma sağlayamadı. Ancak ABD yakın zamanda bu alanda etkinliği kanıtlanmış, yüksek dalga ve frekanslar yoluyla yönlendirilen yoğun elektromanyetik enerjinin kullanımına dayanan ve bu insansız hava araçlarının elektronik çiplerini havadayken hedeflerine ulaşmadan önce yok etmeyi amaçlayan bir silah üretmeyi başardı. Bu silah testler sırasında tüm filoyu yenmeyi başarmıştı. Ancak bu silahın da sorunu, küçük dronların mütevazı maliyetiyle karşılaştırıldığında yüksek maliyetinde yatıyor. Ve bu da dünyadaki çeşitli silahlı gruplara bu insansız hava araçlarının kapısının sonuna kadar açık olduğu ve uzun süredir gökyüzünün kontrolünü tekelinde bulunduran düzenli ordulara karşı yeni dengeler ortaya çıktığı anlamına geliyor. (16)(17)
Muhammed El-Arabi
KAYNAKLAR
(1)Dünya Askeri Harcamalarındaki Eğilimler, 2022
(2) ABD'nin İsrail'e Dış Yardımı
(3) IDF Sözcüsü: Hamas saldırısı, ulusun kuruluşundan bu yana "İsraillilere yönelik en büyük katliamdır."
(4) Mossad sonrası: Satirik, Yine de Harika
(5) Hamas, İsrail sınırını 'kör etmek ve sağır etmek' ve saldırının önünü açmak için muhtemelen ilkel insansız hava araçlarını nasıl kullandı?
(6) Hamas'ın insansız hava aracı saldırısı, Rusya-Ukrayna Savaşı taktiklerini kullanarak İsrail'i şaşırttı.
(7) Hamas insansız hava araçlarının ‘üretimini’ duyurdu.
İsrail, insansız hava araçları ve hava savunması başta olmak üzere savunma ihracatında 12,5 milyar dolar kaydetti.
(8) Hamas'ın insansız hava aracı saldırısı, Rusya-Ukrayna Savaşı taktiklerini kullanarak İsrail'i şaşırttı.
(9) Çekirgelerle Mücadele: Drone'lara ve Drone Sürülerine Karşı Askeri Önlemlerin Uygulanması
(10) IDF, David's Sling hava savunma sisteminin Gazze roketine karşı ilk kez kullanıldığını duyurdu.
(11) Hamas: İsrail'in Tunus'ta Öldürdüğü Drone Uzmanı Askeri Kanadımızın Bir Parçasıydı.
(12) IDF, Skylark Mini UAS'yi yeni Skylark1 eVTOL Drone'larla değiştirecek.
(13) Hamas, İsrail ile çatışma sırasında cephaneliğine insansız hava araçlarını ekledi.
(14) Kassam yapımı bir keşif uçağı güvenli bir şekilde Gazze'ye döndü.
(15) İsrail, insansız hava araçları ve hava savunması başta olmak üzere savunma ihracatında 12,5 milyar dolar kaydetti.
(16) Yeni bir Hava Kuvvetleri silahı, bir düğmeye basılarak drone sürülerini yok edecek.
(17) THOR, sürüyü enerji silahıyla yener.
