Muslim Port Haber Merkezi | Yunus Emre Kaynak
Afganistan'daki en büyük NATO hava üssü ve ABD güçlerinin ana karargahı olan Bagram'a giden ana yolun kenarında bulunan Afganistanlı Mir Selam, toz içinde çömelerek, ülkeden ayrılan Birleşik Devletler askerlerinden arta kalan kırık elektronik yığınları elediğini belirtti.
Her yerde telefon ve termos şişeleri, bilgisayar klavyelerinden yazıcı kartuşlarına kadar bir yığın gereksiz ve ıskartaya ayrılmış ekipman çevreyi sarmış ve hurda yığınına çevirmiş durumda.
AFP haber ajansına konuşan 40 yaşındaki Mir Selam, "Amerikalılar böyle yapıyor." dedi. "Kesinlikle her şeyi yok ediyorlar."
11 Eylül saldırılarının 20. Yıldönümüne az zaman kala Amerikan güçleri Afganistan'dan çekilme kararı aldı ve hava üslerini boşaltmaya başladı.
Askeri teçhizatlar eve götürüldü veya Afgan güvenlik güçlerine teslim edildi. Ancak tonlarca sivil teçhizatın geride bırakılması hurda yığınlarına sebep oldu. Birçok sıkıntı yaşayan Afgan halkı hurda yığınlarının arasında dolaşarak, bu eşyaları maddi kazanca çevirmek için çalışmaya başladı.
'Her Şeyi Yok Ettiler'
Afganistanlı Mir Selam atılan ekipmanlarla ilgili verdiği röportajda, 'Ya patlattılar ya da yaktılar" dedi. "Bu üste Afganistan'ı 20 kez yeniden inşa etmeye yetecek kadar çok yeni şey vardı ama her şeyi yok ettiler."
Bagram üssü, yirmi yıl boyunca Amerika'nın Afganistan'daki operasyonlarının kontrol merkezi oldu.
Yüz binlerce Amerikan askeri tarafından kontrol edilen geniş bir mini şehir olan Bagram üssü, yüzme havuzları, sinemalar ve spalar ve hatta fast food mağazaları içeren bir konuma sahipti.
Ayrıca Bagram üssü, yıllar boyunca binlerce Taliban savaşçısı ve diğer Afgan mahkumların tutulduğu bir hapishaneye sahipti.
Amerika Tarafından Sovyetlere Karşı İnşa Edilmişti
1950'li yıllarda Soğuk Savaş sırasında Afganistan'ın müttefiki olan Amerika tarafından kuzeydeki eski Sovyetler Birliği'ne karşı bir savunma alanı olarak inşa edilmişti.
İronik bir şekilde, 1979'da Sovyetlerin ülkeyi işgali için başlangıç noktası haline gelen bölge, Kızıl Ordu tarafından yaklaşık on yıllık işgalleri sırasında önemli ölçüde genişletildi.
Sovyetler çekildiğinde iç savaşın merkezi haline geldi. Bir zamanlar üç kilometrelik pistin bir ucunun Taliban'ın, diğer ucunun ise muhalif Kuzey İttifakı'nın kontrolü altında olduğu bildirildi.
Afgan Halkı Hurda Yığınlarından Kazanç Elde Etmeye Çalışıyor
Mir Salam verdiği röportajda, Bagram yolunda mütevazı bir çitle çevrili arsa kiraladığını ve ayda 1.000 Afganistan (13 $) parası ödediğini belirtti. Burada satmak istediği hurdaları sakladığını söyledi.
Üsse giden yol, düzinelerce benzer işletmeyle çevrili durumda. Bazı işletmelerin harap, bazılarının ise silahlı muhafızlarla dolu heybetli depolara sahip olduğu iletildi.
Büyük firmaların, tamir edilebilecek eşyalar için özenle seçtikleri hurdaya ayrılmış ekipmanları kaldırmak için sözleşmeleri var. Kullanmadıkları her şey Salam gibi daha küçük bayilere ve Afgan halkına kalıyor.
Kablolar bakır için sıyrılıyor, devre kartları nadir toprak metalleri için parçalanıyor ve alüminyum eritilerek külçe haline getirilmek üzere toplanıyor.
Başka bir hurda tüccarı olan Hacı Rahman, hiçbir şeyin boşa gitmediğini söyledi. AFP'ye verdiği demeçte, "Yeniden kullanılabilen herhangi bir şeyi, insanlar satın alır" dedi.
Hacı Rahman, deposunun, kırılmış sandalyeler, bozuk TV ekranları, paslanmış spor salonu ekipmanları, elektronik piyano klavyesi, yapay Noel ağaçları ve diğer şenlikli süslemeler gibi şaşırtıcı bir dizi eşyayla kaplı, adeta bir hurda mağazası gibi olduğunu belirtti.
Bölge valisi Lalah Sirin Rafi AFP'ye verdiği demeçte, "Amerikan birliklerinin geri çekilmesinin ülke ekonomisi ve Bagram'ın ekonomisi üzerinde kötü bir etkisi olacak" dedi.
'Temel gıda sağlayan bir şirketin çalışanlarıyla tanıştım. İşlerini kaybetmekten korkuyorlar' dedi. Rafi ayrıca son Amerika kuvvetlerinin ayrılışının ardından üssün ve güvenliğinin sorumluluğunu almak için her şeyin yapıldığını söyledi.
Bagram sakinlerinden Muhammed Amin, bir hurda yığınına bakarak 'Ülkemizi yeniden inşa etmeye geldiklerini söylemişlerdi ama şimdi onu yok ettiler' dedi.
Üssün Tahliyesi Tamamlandı
Ajanslara konuşan Amerikan ordusunun üst düzey bir yetkilisi, Afganistan'daki en büyük NATO hava üssü olan Bagram'dan tüm NATO askerlerinin çekildiğini duyurdu. ABD medyası da Bagram Hava Üssü'nün Afgan güvenlik birimlerine teslim edildiğini aktarırken, Afganistan Savunma Bakanlığı'ndan konuyla ilgili bir açıklama gelmedi.
Başkent Kabil'in yaklaşık 45 kilometre kuzeyinde yer alan Bagram Hava Üssü, Afganistan'daki en büyük NATO hava üssü olmasının yanı sıra, ülkedeki Amerikan kuvvetlerinin de ana karargahı olarak kullanılıyordu.
Bagram Üssü'nün boşaltılması, askeri çevreler tarafından uluslararası güçlerin ülkeyi çok yakında tamamen terk edeceklerinin de bir işareti olarak görülüyor.
Afganistan işgalinin en yoğun dönemlerinde 30 bin askerin konuşlandığı Bagram Hava Üssü'nün içinde, Taliban savaşçıları ile diğer İslami grupların üyelerinin hapsedildiği bir cezaevi de bulunuyordu.
